کد مطلب:174264 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:350
رهایی از جهالت و ضلالت
هفتمین اثر و بركت از آثار و بركات اجتماعی نهضت سید الشهدا(ع) این بود كه با قیام و شهادت خویش مردم را از جهالت و گمراهی نجات بخشید. او خون دل خویش را در راه خدا بذل كرد تا امت را از حیرت ضلالت و جهالت كه در اثر تسلط و تبلیغات مسموم بنی امیه پیش آمده بود برهاند.
چنانكه در زیارت اربعین امام حسین (ع) می خوانیم :
«و بذل مهجته فیك ، لیستنقذ عبادك من الجهالة و حیرة الضلالة».
و حسین (ع) خون قلب خود را در راه تو بذل كرد تا بندگانت را از جهالت و حیرت گمراهی برهاند.
استاد شهید مطهری (ره) در توضیح فراز مذكور می فرماید: «مقصود از جهالت مردم این نبود كه چون مردم بی سواد بودند و درس نخوانده بودند مرتكب چنین عملی شدند، و اگر درس خوانده و تحصیل كرده می بودند نمی كردند . نه ، در اصطلاح دین، جهالت، بیشتر در مقابل عقل گفته می شود و مقصود آن تنبه عقلی است كه مردم باید داشته باشند (و به تعبیر دیگر قوه تجزیه و تحلیل قضایایی مشهود و تطبیق كلیات بر جزئیات است و این چندان ربطی به سواد و بی سوادی ندارد . علم، حفظ و ضبط كلیات است و عقل قوه تحلیل است). به عبارت دیگر، امام حسین (ع) شهید فراموشكاری مردم شد، زیرا مردم اگر در تاریخ پنجاه - شصت ساله خودشان فكر می كردند و قوه تنبه و استنتاج و عبرت گیری در آنها می بود و به تعبیر سیدالشهدا (ع) كه فرمود: «ارجعوا الی عقولكم» اگر به عقل و تجربه پنجاه - شصت ساله خود رجوع می كردند و جنایتهای ابوسفیان و معاویه و زیاد در كوفه و خاندان اموی را اصولا فراموش نمی كردند و گول ظاهر فعلی معاویه را كه دم زدن از دین به خاطر منافع شخصی است نمی خوردند و عمیق فكر می كردند كه آیا امام حسین (ع) برای دین و دنیای آنهابهتر بود یایزید و معاویه و عبیدالله ، هرگز چنین جنایتی واقع نمی شد...» (20).
آری ، امام حسین (ع) با نهضت مقدس خویش در آن ظلمت سخت و در میان یأسها و ناامیدیهای مطلق، و در موقعی كه ستاره ای در آسمان بشریت دیده نمی شد، مانند برقی درخشید و مانند شعله ای حقانی فرا راه آدمیان ظاهرگشت . او به خوبی می دانست كه تنها مردم نادان و گمراهند كه آلت دست حكومتهای ستمكار و بیدادگر و فاسد واقع می شوند ، به همین خاطر با بذل خون پاك خویش سعی كرد ملت جاهل و گمراه را از آن وضع خطرناك و دردناك نجات بخشد. لذا امام صادق (ع) در فراز مورد بحث، هدف قیام حسینی را تنها فدایی امت گنهكار بودن و شفاعت از آنان در قیامت بیان نمی كند ، بلكه می فرماید: هدف، نجات دنیای انسانیت از جهالت و ضلالت بود
چنانكه در زیارت اربعین امام حسین (ع) می خوانیم :
«و بذل مهجته فیك ، لیستنقذ عبادك من الجهالة و حیرة الضلالة».
و حسین (ع) خون قلب خود را در راه تو بذل كرد تا بندگانت را از جهالت و حیرت گمراهی برهاند.
استاد شهید مطهری (ره) در توضیح فراز مذكور می فرماید: «مقصود از جهالت مردم این نبود كه چون مردم بی سواد بودند و درس نخوانده بودند مرتكب چنین عملی شدند، و اگر درس خوانده و تحصیل كرده می بودند نمی كردند . نه ، در اصطلاح دین، جهالت، بیشتر در مقابل عقل گفته می شود و مقصود آن تنبه عقلی است كه مردم باید داشته باشند (و به تعبیر دیگر قوه تجزیه و تحلیل قضایایی مشهود و تطبیق كلیات بر جزئیات است و این چندان ربطی به سواد و بی سوادی ندارد . علم، حفظ و ضبط كلیات است و عقل قوه تحلیل است). به عبارت دیگر، امام حسین (ع) شهید فراموشكاری مردم شد، زیرا مردم اگر در تاریخ پنجاه - شصت ساله خودشان فكر می كردند و قوه تنبه و استنتاج و عبرت گیری در آنها می بود و به تعبیر سیدالشهدا (ع) كه فرمود: «ارجعوا الی عقولكم» اگر به عقل و تجربه پنجاه - شصت ساله خود رجوع می كردند و جنایتهای ابوسفیان و معاویه و زیاد در كوفه و خاندان اموی را اصولا فراموش نمی كردند و گول ظاهر فعلی معاویه را كه دم زدن از دین به خاطر منافع شخصی است نمی خوردند و عمیق فكر می كردند كه آیا امام حسین (ع) برای دین و دنیای آنهابهتر بود یایزید و معاویه و عبیدالله ، هرگز چنین جنایتی واقع نمی شد...» (20).
آری ، امام حسین (ع) با نهضت مقدس خویش در آن ظلمت سخت و در میان یأسها و ناامیدیهای مطلق، و در موقعی كه ستاره ای در آسمان بشریت دیده نمی شد، مانند برقی درخشید و مانند شعله ای حقانی فرا راه آدمیان ظاهرگشت . او به خوبی می دانست كه تنها مردم نادان و گمراهند كه آلت دست حكومتهای ستمكار و بیدادگر و فاسد واقع می شوند ، به همین خاطر با بذل خون پاك خویش سعی كرد ملت جاهل و گمراه را از آن وضع خطرناك و دردناك نجات بخشد. لذا امام صادق (ع) در فراز مورد بحث، هدف قیام حسینی را تنها فدایی امت گنهكار بودن و شفاعت از آنان در قیامت بیان نمی كند ، بلكه می فرماید: هدف، نجات دنیای انسانیت از جهالت و ضلالت بود
20. حماسهء حسيني , استاد مطهري , ج 3 ص 47